— 86 -
sui vel cognati vel clientes eius de salute plaudebant, sed
omnis omnino populus omnipotenti Deo, qui eum mirabiliter
liberavit, laudes unanimiter reddebat. Quem enim patruus
suus inaestimabili praediorum sive pecuniarum pretio redimere
non valuit, hunc diyina pietas eo modo, quem humana prudentia
numquam posset excogitare, liberavit. 1073. Itaque nihil
fere iam sonabat ex ore totius Saxoniae nisi: „Deo gratias
de Magni ducis admirabili liberatione!“ Illi qui numquam eum
viderant pro eius liberatione non immemores magis, quam si
de eius genere vel familia fuissent, Deo gratias agebant.
Rex praecepit, ut universa principum Saxoniae multitudo
Goslariam conveniret, ut, si quid de communibus regni negotiis
agi dignum emergeret, hoc ipse communi principum consilio
tractaret. Omnes illuc alacres festinabant; quia calamitatum,
quas Saxonia iam diu tolerabat, aliquem terminum fore sperabant.
Igitur festivitate celebriter celebrata, cum dies ad causas agendas
statutus venisset, episcopi duces comites ceterique ad palatium
diluculo1) primo congregantur; ibique sedentes, donec ad se
rex egrediatur vel ad se iubeat eos intrare, nequicquam
operiuntur. Nam ille cubilis sui foribus clausis, intus cum
suis parasitis aleis vel ceteris rebus nugatoriis2) operam dabat,
et tot magnos homines ad suam ianuam excubare, quasi man-
cipia vilissima, nihili pendebat! Totus dies transiit; nec ipse
nec aliquis vera portans nuntius ad eos exivit. Cum iam nox
tacta fuisset, quidam de parasitis eius egressus, principibus
irrisorie dixit, quamdiu ibi yellent expectare, cum rex, per
aliam ianuam egressus, ad urbem suam veloci cursu properaret?
Ibi sunt omnes adeo turbati, qui tanto fuerant habiti a regis
superbia contemptui, ut, nisi Dedi marchio eorum furorem sua
prudentia compesceret, eadem hora regi pariter omnes, omni
proiecto timore, manifeste renuntiarent. Illo die haec causa
belli incepit; ille dies principium omnium quae sequuntur
malorum fuit. Eadem namque nocte principes omnes parum
pransi3) cum singulis quibus optime credebant, in unam eccle-
siam, cum omnes ceteri iam dormirent, ex condicto convenerunt,
ibique non paucis prius lacrimis effusis, melius sibi fore mortem
quamlibet pati, quam talem vitam in tantis calamitatibus et
contumeliis vivere dixerunt. Constituto itaque die et loco quo
1) diluculum (diluceo opp. crepusculum) die Morgendämmerang,
primo diluculo, Cie., cum diluculo, Plaut.
2) nugatorius, a, um (nugator) läppisch, nichtswürdig Yarr.: res, Cic.
3) pransus, a, um (prandeo) Jemand, der einen Imbiss genommen
hat vor der Hauptmahlzeit. Hör. Liv. 11, 32. curatus et pransus von
Soldaten, fertig; ut ante lucem viri equique curati et pransi essent,
Liv. 28, 14.
